Thyagaraja Kriti - Enta Raani - Raga Hari Kaambhoji

Transliteration–Telugu _______________________________________________________
Transliteration as per Modified Harvard-Kyoto (HK) Convention
(including Telugu letters – Short e, Short o) -

a A i I u U
R RR lR lRR
e E ai o O au M (H or :)

(e – short E – Long o – short O – Long)

k kh g gh n/G
c ch j jh n/J (jn – as in jnAna)
T Th D Dh N
t th d dh n
p ph b bh m
y r l L v
S sh s h

enta rAni-harikAmbhOji

In the kRti ‘enta rAni tanaku’ – rAga harikAmbhOji, SrI tyAgarAja while extolling the Lord, expresses his determination not to leave the Lord.

P ¹enta rAni tanak(e)nta pOni nI
²centa ³viDuva jAla SrI rAma

A ⁴antak(A)ri nI centa jEri
hanumantuDai koluva lEdA (enta)

C1 ⁵SEshuDu Sivuniki bhUshuDu lakshmaNa
vEshiyai koluva lEdA (enta)

C2 SishTuDu mauni varishThuDu goppa
vasishThuDu ⁶hituDugA lEdA (enta)

C3 nara vara nIkai ⁷sura gaNamulu
vAnarulai ⁸koluvaga lEdA (enta)

C4 Agam(O)ktamagu nI guNamulu SrI
tyAgarAju pADaga lEdA (enta)

Gist
O Lord SrI rAma! O Best of men!

Come what may, I shall not leave Your proximity.

Isn't Lord Siva serving as AnjanEya by joining You?
Isn't SEsha serving You in the garb of lakshmaNa?
Isn't the great, wise, excellent sage vasishTha there, as Your benefactor (or family priest)?
Aren't the hordes of celestials serving You by becoming monkeys for Your sake?
Isn’t this tyAgarAja singing Your virtues proclaimed in the Agamas?

Word-by-word meaning

P O Lord SrI rAma! Come what may – may whatever (enta) come (rAni) or may whatever (enta) leave (pOni) me (tanaku) (tanakenta) – I shall not (jAla) leave (viDuva) Your (nI) proximity (centa).

A Isn't (lEdA) Lord Siva – Enemy (ari) of Lord of Death (antaka) (antakAri) – serving (koluva) as AnjanEya (hanumantuDai), by joining (centa jEri) (literally coming near) You (nI)?
O Lord SrI rAma! Come what may, I shall not leave Your proximity.

C1 Isn't (lEdA) SEsha (SEshuDu) – the ornament (bhUshuDu) of Lord Siva (Sivuniki) – serving (koluva) You in the garb (vEshiyai) of lakshmaNa?
O Lord SrI rAma! Come what may, I shall never leave our proximity.

C2 Isn't (lEdA) the great (goppa) vasishTha (vasishThuDu) – the wise (SishTuDu) and the excellent (varishThuDu) among sages (mauni) – there as Your benefactor (or family priest) (hituDugA)?
O Lord SrI rAma! Come what may, I shall not leave Your proximity.

C3 O Best (vara) of men (nara)! Aren't (lEdA) the hordes (gaNamulu) of celestials (sura) serving (koluvaga) You by becoming monkeys (vAnarulai) for Your sake (nIkai)?
O Lord SrI rAma! Come what may, I shall not leave Your proximity.

C4 Isn’t (lEdA) this tyAgarAja (SrI tyAgarAju) singing (pADaga) Your (nI) virtues (guNamulu) proclaimed (uktamagu) in the Agamas (AgamOktamagu)?
O Lord SrI rAma! Come what may, I shall not leave Your proximity.

Notes –
Variations –
² – centa – cinta : In some books 'cinta' has been adopted and translated as 'thought’ (I shall not abandon Your thought). In the anupallavi and caraNams 1 to 3, SrI tyAgarAja cites examples of persons being in the proximity of SrI rAma. Therefore, 'centa’ – proximity – seems to be the appropriate word. Further 'centa' is more in accordance with prAsa-anuprAsa.

³ – viDuva jAla SrI rAma – viDuva jAla.

⁸ – koluvaga – koluva.

References –
⁴ – antakAri hanumantuDai – In the kRti 'ADa mODi galadE’, SrI tyAgarAja states that AnjanEya is an aspect of Siva (SankarAmSuDu). However, in this kRti, he states that Siva himself has taken the form of AnjanEya. The Story of AnjanEya - an aspect of Lord Siva.
⁷ – sura gaNamulu vAnarulai – Please refer to SrImad vAlmIki rAmAyaNa – bAla kANDa – Chapter 17 for complete details.

Comments -
¹ – enta rAna – enta pOni (whatever might come – whatever might leave)– a colloquial usage in Telugu which generally means 'come what may'.

⁵ – SEshuDu Sivuniki bhUshuDu – SEsha also known as ‘ananta’ is stated to be the couch of vishNu, the snake around the neck of Siva, the ring in the finger of umA and the arm-bracelet of vinAyaka.

⁶ – hituDu – sage vasishTha was the family priest of King daSaratha and then for SrI rAma. The family priest is called ‘purO-hita’. Therefore, SrI tyAgarAja uses the word ‘hita’ to mean ‘benefactor’ and also ‘family priest’.


Devanagari

ऎ,कॆ,चॆ.. - e,ke,ce..(short);
ए,के,चे.. - E,kE,cE..(long);
ऐ,कै,चै.. - ai,kai,cai..;
ऒ,कॊ,चॊ.. - o,ko,co..(short);
ओ,को,चो.. - O,kO,cO..(long);
औ,कौ,चौ.. -au,kau,cau..;

प. ऎन्त रानि तन(कॆ)न्त पोनि नी
चॆन्त विडुव जाल श्री राम

अ. अन्त(का)रि नी चॆन्त जेरि
हनुमन्तुडै कॊलुव लेदा (ऎ)

च1. शेषुडु शिवुनिकि भूषुडु लक्ष्मण
वेषियै कॊलुव लेदा (ऎ)

च2. शिष्टुडु मौनि वरिष्ठुडु गॊप्प
वसिष्ठुडु हितुडुगा लेदा (ऎ)

च3. नर वर नीकै सुर गणमुलु
वानरुलै कॊलुवग लेदा (ऎ)

च4. आग(मो)क्तमगु नी गुणमुलु श्री
त्यागराजु पाडग लेदा (ऎ)

Tamil

க,ச,ட,த,ப - 2-ख छ ठ थ फ; 3-ग ड द ब; 4-घ झ ढ ध भ
(ச3 - ஜ)
ஸ1 श - शिव - சிவன்
ரு2 ऋ - कृप - கிருபை

ப. எந்த ரானி தன(கெ)ந்த போனி நீ
செந்த விடு3வ ஜால ஸ்ரீ ராம

அ. அந்த(கா)ரி நீ செந்த ஜேரி
ஹனுமந்துடை3 கொலுவ லேதா3 (எ)

ச1. ஸே1ஷுடு3 ஸி1வுனிகி பூ4ஷுடு3 லக்ஷ்மண
வேஷியை கொலுவ லேதா3 (எ)

ச2. ஸி1ஷ்டுடு3 மௌனி வரிஷ்டு2டு3 கொ3ப்ப
வஸிஷ்டு2டு3 ஹிதுடு3கா3 லேதா3 (எ)

ச3. நர வர நீகை ஸுர க3ணமுலு
வானருலை கொலுவக3 லேதா3 (எ)

ச4. ஆக3(மோ)க்தமகு3 நீ கு3ணமுலு ஸ்ரீ
த்யாக3ராஜு பாட3க3 லேதா3 (எ)

என்ன வரினும் தனக்கென்ன போயினும்
உனதண்மை விட இயலேன், இராமா!

நமன் பகைவன் உனதண்மையடைந்து
அனுமனாகிச் சேவிக்கவில்லையா?
என்ன வரினும் தனக்கென்ன போயினும்
உனதண்மை விட இயலேன், இராமா!

1. சேடன், சிவனுக்கு அணிகலன், இலக்குவனின்
வேடமணிந்து சேவிக்கவில்லையா?
என்ன வரினும் தனக்கென்ன போயினும்
உனதண்மை விட இயலேன், இராமா!

2. அறிஞன், முனிவர்களில் சிறந்தோன், உயர்
வசிட்டன் நல்லதுரைப்போனாக இல்லையா?
என்ன வரினும் தனக்கென்ன போயினும்
உனதண்மை விட இயலேன், இராமா!

3. மனிதரில் உத்தமனே! உனக்காக வானோர்கள்
வானரராகிச் சேவிக்கவில்லையா?
என்ன வரினும் தனக்கென்ன போயினும்
உனதண்மை விட இயலேன், இராமா!

4. ஆகமங்களுரைக்கும் உனது குணங்களை
தியாகராசன் பாடவில்லையா?
என்ன வரினும் தனக்கென்ன போயினும்
உனதண்மை விட இயலேன், இராமா!

நமன் பகைவன் - சிவன்
நல்லதுரைப்போன் - புரோகிதர் என்றும் கொள்ளலாம்

Telugu

ప. ఎంత రాని తనకెంత పోని నీ
చెంత విడువ జాల శ్రీ రామ

అ. అంతకారి నీ చెంత జేరి
హనుమంతుడై కొలువ లేదా (ఎ)

చ1. శేషుడు శివునికి భూషుడు లక్ష్మణ
వేషియై కొలువ లేదా (ఎ)

చ2. శిష్టుడు మౌని వరిష్ఠుడు గొప్ప
వసిష్ఠుడు హితుడుగా లేదా (ఎ)

చ3. నర వర నీకై సుర గణములు
వానరులై కొలువగ లేదా (ఎ)

చ4. ఆగమోక్తమగు నీ గుణములు శ్రీ
త్యాగరాజు పాడగ లేదా (ఎ)

Kannada

ಪ. ಎಂತ ರಾನಿ ತನಕೆಂತ ಪೋನಿ ನೀ
ಚೆಂತ ವಿಡುವ ಜಾಲ ಶ್ರೀ ರಾಮ

ಅ. ಅಂತಕಾರಿ ನೀ ಚೆಂತ ಜೇರಿ
ಹನುಮಂತುಡೈ ಕೊಲುವ ಲೇದಾ (ಎ)

ಚ1. ಶೇಷುಡು ಶಿವುನಿಕಿ ಭೂಷುಡು ಲಕ್ಷ್ಮಣ
ವೇಷಿಯೈ ಕೊಲುವ ಲೇದಾ (ಎ)

ಚ2. ಶಿಷ್ಟುಡು ಮೌನಿ ವರಿಷ್ಠುಡು ಗೊಪ್ಪ
ವಸಿಷ್ಠುಡು ಹಿತುಡುಗಾ ಲೇದಾ (ಎ)

ಚ3. ನರ ವರ ನೀಕೈ ಸುರ ಗಣಮುಲು
ವಾನರುಲೈ ಕೊಲುವಗ ಲೇದಾ (ಎ)

ಚ4. ಆಗಮೋಕ್ತಮಗು ನೀ ಗುಣಮುಲು ಶ್ರೀ
ತ್ಯಾಗರಾಜು ಪಾಡಗ ಲೇದಾ (ಎ)

Malayalam

പ. എന്ത രാനി തനകെന്ത പോനി നീ
ചെന്ത വിഡുവ ജാല ശ്രീ രാമ

അ. അന്തകാരി നീ ചെന്ത ജേരി
ഹനുമന്തുഡൈ കൊലുവ ലേദാ (എ)

ച1. ശേഷുഡു ശിവുനികി ഭൂഷുഡു ലക്ഷ്മണ
വേഷിയൈ കൊലുവ ലേദാ (എ)

ച2. ശിഷ്ടുഡു മൌനി വരിഷ്ഠുഡു ഗൊപ്പ
വസിഷ്ഠുഡു ഹിതുഡുഗാ ലേദാ (എ)

ച3. നര വര നീകൈ സുര ഗണമുലു
വാനരുലൈ കൊലുവഗ ലേദാ (എ)

ച4. ആഗമോക്തമഗു നീ ഗുണമുലു ശ്രീ
ത്യാഗരാജു പാഡഗ ലേദാ (എ)


Updated on 11 Apr 2009